مقدمه
در دنیای امروز، استفاده از آب معدنی بطری شده به عنوان یک منبع آب آشامیدنی تمیز و قابل اعتماد برای بسیاری از مردم بشمار میرفت.ولی، تحقیقات جدید نشان میدهند که این بطریهای پلاستیکی حامل ذرات ریز پلاستیک هستند که میتوانند اثرات نامطلوبی بر سلامتی انسان داشته باشند. ریزپلاستیکها، ذرات پلاستیکی بسیار کوچکی هستند که اندازه آنها کمتر از 5 میلیمتر است و نانوپلاستیکها حتی کوچکتر از آن، به قطر کمتر از 1 میکرومتر. این ذرات به قدری کوچک هستند که میتوانند به راحتی وارد سلولها و بافتهای بدن شوند. با توجه به این که ریزپلاستیکها در بدن انسان یافت شدهاند و اثرات سلامتی آنها هنوز به طور کامل مشخص نشده است، این موضوع به یک نگرانی جدی تبدیل شده است. در این مقاله، به بررسی تاثیر ریزپلاستیکهای موجود در آب معدنی بر سلامت انسان پرداخته و راهکارهایی برای کاهش این خطرات ارائه خواهیم داد.
تأثیر پلاستیکهای بطری آب معدنی روی آب
طبق یک تحقیق جدید، آبهای بطری شده حاوی صدها هزار نانوذره پلاستیکی کوچک هستند. هنوز اثرات سلامتی این پلاستیکها بهطور کامل مشخص نشده، اما نگرانیهایی را ایجاد کرده است. این مطالعه نشان میدهد که مشکل پلاستیکها بزرگتر از آن چیزی است که قبلاً تصور میشد.
نانوذرات پلاستیکی در آب معدنی
یه تحقیق جدید با استفاده از روش جدیدی برای تشخیص نانوذرات پلاستیکی در آب معدنی نشون داده که این ذرات انقدر کوچیک هستن که با چشم دیده نمیشن و اندازهشون کمتر از هزارم قطر موی انسان. این ذرات به اندازهای کوچیک هستن که تو مقیاس نانومتر (میلیاردیم متر) اندازهگیری میشن.
نتایج تحقیقات بر روی پلاستیکهای بطری آب معدنی
تحقیقات اخیر نشان داده که میکروپلاستیکها از ۵ میلیمتر تا یک میکرومتر در ۸۴ تا از ۸۵ غذای تست شده وجود دارد. این یعنی پلاستیکها به شدت وارد زنجیره غذایی انسانها شدهاند. یه تحقیق دیگه از دانشگاه کلمبیا با استفاده از روش جدید تشخیص نانوپلاستیکها، نشان داده که تو آب معدنی ۱۰ تا ۱۰۰ برابر بیشتر از حد تصور نانو پلاستیک وجود دارد.
روش جدید برای شناسایی نانوپلاستیکها
یک تیم تحقیقاتی به رهبری دکتر وی مین و بیزان یان از دانشگاه کلمبیا، یه تکنیک تصویربرداری قوی به اسم طیف سنج رامان (SRS) رو که ۱۵ سال پیش با حمایت NIH اختراع شده بود، اصلاح کردن. این تکنیک با تمرکز دو پرتو لیزر روی نمونهها، مولکولها رو تحریک میکنه تا سیگنالهای نوری قابل تشخیص ارسال کنن. برخلاف بسیاری از روشهای دیگر، SRS نیازی به برچسبگذاری مولکولهای خاص برای پیدا کردن آنها ندارد.
آزمایش آب معدنی
برای این مطالعه جدید، محققان یه روش SRS جدید برای تشخیص میکرو و نانوپلاستیکها در سطح تکذره توسعه دادن. بعد از تایید اینکه این تکنیک میتواند سریعاً ذرات پلاستیکی کوچکتر از 1 میکرومتر رو شناسایی کنه، یه الگوریتم بر اساس یادگیری ماشینی برای تشخیص هفت نوع پلاستیک رایج توسعه دادند.
تیم تحقیقاتی برای تست این پلتفرم تصویربرداری با کارایی بالا، میکرو و نانوپلاستیکها رو در سه برند معروف آب معدنی تحلیل کردن. نتایج در ۸ ژانویه ۲۰۲۴ در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences گزارش شد.
نتایج تحقیق
محققان متوجه شدند که به طور متوسط، یه لیتر آب معدنی حدود ۲۴۰،۰۰۰ تکه پلاستیک کوچک دارد. حدود ۹۰ درصد این ذرات پلاستیکی نانو پلاستیک بودن. این تعداد ۱۰ تا ۱۰۰ برابر بیشتر از ذرات پلاستیکی بود که در مطالعات قبلی که بیشتر روی میکروپلاستیکهای بزرگتر تمرکز داشتن، دیده شده بود.
آب حاوی ذرات هفت نوع پلاستیک بود. رایجترینش پلیآمید بود، نوعی نایلون که اغلب برای کمک به تصفیه و فیلتر کردن آب استفاده میشه. مقدار زیادی پلیاتیلن ترفتالات (PET) هم شناسایی شد که برای ساخت بطریهای آب، نوشابه و بسیاری از نوشیدنیها و غذاهای دیگه استفاده میشود. پلاستیکهای دیگری که شناسایی شدن شامل پلیوینیل کلراید، پلیمتیل متاکریلات و پلیاستایرن بودن که برای تصفیه آب هم استفاده میشوند.
تاثیرات و اقدامات آینده
محققان میگویند که این تکنیک جدید به فهم ما از مواجهه انسان با نانوپلاستیکها کمک میکند. “این یه پنجره باز میکند که میتوانیم به دنیای پلاستیکی نگاه کنیم که قبلاً برای ما آشکار نبود”،در آینده، محققان از این روش برای تحلیل نمونههای زیستمحیطی بیشتر مثل آب شیر، نمونههای هوا در داخل و خارج از خانه و بافتهای بیولوژیکی استفاده میکنن. اونا همچنین در حال توسعه فیلترهایی هستن که میتونن آلودگی پلاستیک از آب شستشوی لباس رو کاهش بدهد، چون بسیاری از پارچهها شامل نایلون، PET و پلاستیکهای دیگر هستند.
عوارض بطریهای آب برای انسان
بطری آب و سرطان
بطریهای آب پلاستیکی معمولاً از پلیاتیلن ترفتالات (PET) ساخته میشود. این ماده در شرایط خاصی میتوانه مواد شیمیایی مضری مثل آنتیموان و بیسفنول را آزاد کنه. آنتیموان مادهای که در تولید پلاستیکها استفاده میشه و میتوانه به سرطان مثانه و ریه منجر شه. BPA نیز به عنوان یک ماده مختلکننده هورمون شناخته شده و میتوانه خطر ابتلا به سرطان سینه و پروستات را افزایشمیدهد.
بطری آب و اختلال هورمونها
پلاستیکهای مورد استفاده در بطریهای آب معدنی حاوی موادی هستند که میتوانند سیستم هورمونی بدن را مختل کنند. موادی مثل BPA و فتالاتها که در تولید پلاستیکها استفاده میشوند، میتوانند به عنوان مختلکنندههای غدد درونریز عمل کرده و تعادل هورمونهای بدن را به هم بزنند. این اختلالات میتوانند به مشکلاتی مانند کاهش باروری، ناهنجاریهای تولد، و اختلالات رشد منجر شوند.
بطری آب و املاح
یکی از مشکلاتی که استفاده از بطریهای آب معدنی به وجود میآورد، کاهش میزان املاح مفید در آب است. در فرایند بستهبندی آب، بسیاری از املاح مفید حذف میشوند که این امر میتواند به کمبود مواد معدنی مهم مانند کلسیم و منیزیم در بدن منجر شود. این کمبودها میتوانند به مشکلاتی مانند ضعف استخوانها، گرفتگی عضلات و مشکلات قلبی منجر شوند.
بطری آب و هزینه
استفاده مداوم از آب معدنی میتواند هزینههای زیادی را به همراه داشته باشد. علاوه بر هزینه خرید خود بطریهای آب، هزینههای مرتبط با دفع زبالههای پلاستیکی نیز بر دوش مصرفکننده و جامعه قرار میگیرد. در مقابل، استفاده از دستگاههای تصفیه آب خانگی میتواند در بلندمدت صرفهجویی قابل توجهی را به همراه داشته باشد و آب پاک و سالم را بدون هزینههای اضافی فراهم کند.
عوارض بطریهای آب برای محیط زیست
بطری آب و دیاکسید کربن
تولید، حمل و نقل و دفع بطریهای آب پلاستیکی موجب تولید مقادیر زیادی دیاکسید کربن میشود که به افزایش گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی منجر میشود. فرآیند تولید پلاستیکها نیاز به مصرف زیاد انرژی دارد که این انرژی اغلب از سوختهای فسیلی تأمین میشود.
بطری آب و چهرۀ طبیعت
بطریهای پلاستیکی معمولاً به صورت زباله در طبیعت رها میشوند و به زیبایی طبیعی محیط زیست آسیب میرسانند. این زبالهها نه تنها منظرههای طبیعی را تخریب میکنند بلکه میتوانند به حیات وحش آسیب برسانند. حیوانات ممکن است بطریهای پلاستیکی را به عنوان غذا بخورند و این باعث انسداد دستگاه گوارش آنها شود.
بطری آب و خاک و سفرههای آب زیرزمینی
پلاستیکها به راحتی تجزیه نمیشوند و وقتی به خاک وارد میشوند، میتوانند خاک و سفرههای آب زیرزمینی را آلوده کنند. مواد شیمیایی مضر موجود در پلاستیکها به مرور زمان به خاک نشت کرده و وارد آبهای زیرزمینی میشوند که این آبها میتوانند منبع اصلی تامین آب شرب در بسیاری از مناطق باشند.
بطری آب و حجم زباله
بطریهای آب پلاستیکی یکی از بزرگترین منابع زبالههای پلاستیکی هستند. هر ساله میلیاردها بطری پلاستیکی در سراسر جهان تولید و دور ریخته میشود که به شدت به مشکل زبالههای پلاستیکی دامن میزند. این زبالهها نه تنها فضای زیادی را اشغال میکنند بلکه بازیافت آنها نیز هزینهبر و دشوار است.
راهحلها
بهترین راه برای کاهش مصرف پلاستیکها اینه که از بطریهای پلاستیکی کمتر استفاده کنیم. میتونیم به جای بطریهای پلاستیکی، از بطریهای فلزی یا شیشهای استفاده کنیم. این کار نه تنها ما رو از خطرات پلاستیکها دور میکند، بلکه به محیط زیست هم کمک میکند. همچنین میتوانیم از دستگاههای تصفیه آب خانگی استفاده کنیم که آبی تمیز و بدون پلاستیک به ما دهد.
نتیجهگیری
در نهایت، باید بدونیم که پلاستیکها میتونن به سلامتی ما آسیب میرسانند. با کاهش استفاده از بطریهای پلاستیکی و استفاده از روشهای جایگزین، میتونیم خطرات این مواد رو کاهش دهیم. پس بیایم به فکر سلامتی خود و خانوادهمان باشیم و آب تصفیهشده و روشهای جایگزین رو استفاده کنیم.